Bạn có thường xuyên trằn trọc suy nghĩ về những sự kiện đã qua? Hay bạn luôn lo lắng về những điều chưa xảy ra? Nếu câu trả lời là có, rất có thể bạn đang rơi vào tình trạng overthinking. Vậy overthinking là gì? Làm sao để nhận biết và thoát khỏi vòng luẩn quẩn của những suy nghĩ tiêu cực? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!
Overthinking là gì?
Overthinking là trạng thái tâm lý khi một người dành quá nhiều thời gian và năng lượng để suy nghĩ về một vấn đề, thường là những vấn đề nhỏ nhặt hoặc không cần thiết. Thay vì hướng đến hành động hoặc giải pháp tích cực, tâm trí của họ bị mắc kẹt trong vòng lặp của những suy nghĩ, lo âu và căng thẳng, gây ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày.
Overthinking có thể được chia thành hai loại chính:
- Suy tư về quá khứ: Liên tục tự trách bản thân về những sai lầm đã qua, những điều lẽ ra nên làm khác đi.
- Lo lắng về tương lai: Lo sợ về những điều bất định có thể xảy ra, những viễn cảnh tiêu cực chưa chắc đã thành hiện thực.
Dấu Hiệu Nhận Biết Overthinking
Làm thế nào để biết bạn có đang overthinking hay không? Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến:
- Luôn tưởng tượng đến những tình huống xấu nhất.
- Lặp đi lặp lại những điều tồi tệ đã xảy ra trong quá khứ.
- Cảm thấy thất vọng, chán nản, thậm chí tuyệt vọng vì những suy nghĩ của bản thân.
- Dành quá nhiều thời gian để suy nghĩ tiêu cực về quá khứ hoặc lo lắng về tương lai.
- Khó tập trung vào công việc hoặc các hoạt động khác vì tâm trí luôn bị những suy nghĩ ám ảnh.
- Không thể ngủ ngon vì những suy nghĩ cứ lวน lượn trong đầu.
Nguyên Nhân Dẫn Đến Overthinking
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến overthinking, bao gồm:
- Tính cách cầu toàn: Những người cầu toàn thường đặt ra những tiêu chuẩn quá cao cho bản thân và luôn lo lắng về việc mình sẽ không thể đáp ứng được.
- Áp lực cuộc sống: Công việc, học tập, các mối quan hệ xã hội… đều có thể tạo ra áp lực và khiến bạn dễ rơi vào tình trạng overthinking.
- Sang chấn tâm lý: Những trải nghiệm tiêu cực trong quá khứ như bị bạo hành, tai nạn, mất mát người thân… có thể là nguyên nhân khiến bạn overthinking.
Tác Hại Của Overthinking
Overthinking không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mà còn tác động tiêu cực đến sức khỏe thể chất.
Tác Hại Về Tâm Lý
- Gia tăng lo âu, căng thẳng: Khi overthinking, cơ thể bạn sẽ sản sinh ra hormone cortisol – hormone gây căng thẳng. Lâu dần, tình trạng này có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe tâm lý nghiêm trọng hơn như rối loạn lo âu, trầm cảm.
- Gây mất ngủ: Những suy nghĩ ám ảnh khiến bạn khó đi vào giấc ngủ, ngủ không ngon giấc, từ đó ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
- Suy giảm trí nhớ, khả năng tập trung: Việc dành quá nhiều năng lượng cho những suy nghĩ tiêu cực khiến bạn khó tập trung vào công việc, học tập, từ đó giảm hiệu suất làm việc và khả năng ghi nhớ.
- Ảnh hưởng đến các mối quan hệ: Overthinking khiến bạn dễ trở nên nhạy cảm, dễ bị tổn thương, hay nghi ngờ, dẫn đến những mâu thuẫn không đáng có trong các mối quan hệ.
Tác Hại Về Thể Chất
- Suy giảm hệ miễn dịch: Căng thẳng kéo dài do overthinking làm suy yếu hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể dễ mắc các bệnh nhiễm trùng.
- Tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch: Mức độ cortisol cao trong thời gian dài làm tăng huyết áp, tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
- Rối loạn tiêu hóa: Overthinking có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa như đau dạ dày, tiêu chảy, táo bón.
- Đau đầu, mệt mỏi kinh niên: Căng thẳng, lo âu kéo dài khiến cơ thể luôn trong trạng thái mệt mỏi, đau đầu.
Cách Thoát Khỏi Overthinking
Thoát khỏi vòng xoáy overthinking không phải là điều dễ dàng, nhưng hoàn toàn có thể thực hiện được nếu bạn kiên trì áp dụng những biện pháp sau:
1. Nhận Thức Về Suy Nghĩ Của Bản Thân
Bước đầu tiên để vượt qua overthinking là nhận thức được khi nào bạn đang rơi vào tình trạng này. Hãy chú ý đến những suy nghĩ, cảm xúc của bản thân, từ đó có thể kiểm soát chúng tốt hơn.
2. Thực Hành Chánh Niệm
Chánh niệm là trạng thái tập trung hoàn toàn vào hiện tại, không phán xét. Thực hành chánh niệm thông qua các bài tập thở, yoga, thiền định… giúp bạn tĩnh tâm, kiểm soát suy nghĩ, giảm căng thẳng, lo âu.
3. Phân Tích Nguyên Nhân Gây Overthinking
Hãy dành thời gian để phân tích những nguyên nhân khiến bạn overthinking. Đó có thể là do áp lực công việc, chuyện tình cảm, mâu thuẫn gia đình… Khi hiểu rõ nguyên nhân, bạn sẽ tìm ra được giải pháp phù hợp để giải quyết vấn đề từ gốc rễ.
4. Hành Động Ngay Thay Vì Suy Nghĩ Quá Nhiều
Thay vì chìm đắm trong những suy nghĩ tiêu cực, hãy hành động để giải quyết vấn đề. Hãy lập kế hoạch cụ thể và bắt tay vào thực hiện từng bước một.
5. Tìm Đến Sự Trợ Giúp Từ Chuyên Gia
Nếu bạn đã thử nhiều cách nhưng tình trạng overthinking vẫn không được cải thiện, hãy tìm đến sự trợ giúp từ các chuyên gia tâm lý. Bác sĩ hoặc nhà trị liệu tâm lý sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng của mình, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Kết Luận
Overthinking là một vấn đề phổ biến trong cuộc sống hiện đại. Hiểu rõ overthinking là gì, nguyên nhân, tác hại và cách khắc phục sẽ giúp bạn kiểm soát suy nghĩ, cân bằng cuộc sống, hướng đến một cuộc sống tích cực và hạnh phúc hơn.
Theo dõi ceds.edu.vn để có những kiến thức bổ sung mới nhất nhé!