“Chơi xuân” – hai tiếng gợi lên bao niềm vui tươi, phấn khởi của đất trời vào xuân và lòng người náo nức đón chờ. Nhưng với Phan Bội Châu, “chơi xuân” mang một ý nghĩa vô cùng đặc biệt, vượt lên trên những thú vui tầm thường để hòa mình vào dòng chảy lịch sử, gánh vác trọng trách non sông. Bài thơ “Chơi xuân” của ông không chỉ là lời ngợi ca vẻ đẹp của mùa xuân, mà còn là lời khẳng định về lý tưởng sống cao đẹp, cống hiến hết mình cho đất nước của người thanh niên yêu nước đầu thế kỷ XX.
Chơi Xuân – Nỗi lòng của người con ưu tú trước vận mệnh đất nước
Ngay từ những câu thơ đầu tiên, Phan Bội Châu đã thể hiện một phong thái tự tin, phóng khoáng của một con người có hoài bão lớn:
Quân bất kiến: Nam Xuân tự cổ đa danh sĩ
Đã chơi xuân đừng quản nghĩ chi chi
Khi ngâm nga xáo lộn cổ kim đi
Tùa tám cõi ném về trong một túi.
Ông khẳng định truyền thống hào hùng của dân tộc ta với bao bậc anh hùng, hào kiệt. Cách chơi xuân của họ cũng khác người thường, phải “chơi đến nơi đến chốn”, “ngâm nga xáo lộn cổ kim”. Hình ảnh “tùa tám cõi ném về trong một túi” cho thấy một tâm thế tự tin, sẵn sàng đương đầu với mọi thử thách.
Nỗi lòng của Phan Bội Châu thật rõ ràng qua hai câu thơ:
Thơ rằng: Nước non Hồng Lạc còn đây mãi
Mặt mũi anh hùng há chịu ri?
Câu thơ là lời khẳng định về một nước non Hồng Lạc bất diệt, trường tồn cùng với đó là lời tự vấn, thôi thúc đầy mạnh mẽ: “Mặt mũi anh hùng há chịu ri?”. Đó là thái độ căm phẫn trước thực tại đất nước chìm trong ách nô lệ, là khát vọng được hành động, được cống hiến cho đất nước.
Lý tưởng sống cao đẹp của Phan Bội Châu
Phan Bội Châu khẳng định lý tưởng sống của mình rõ nét qua những câu thơ:
Giang sơn còn tô vẽ mặt nam nhi
Sinh thời thế phải xoay nên thời thế
Phùng xuân hội may ra ừ cũng dễ
Nắm địa cầu vừa một tí con con!
Ông cho rằng, người anh hùng phải mang trong mình trách nhiệm với đất nước. “Giang sơn” như người họa sĩ tài ba, tô vẽ nên chân dung của những người con đất Việt. Sống trong thời buổi thế này, cần phải vùng lên “xoay chuyển thời thế” để xây dựng một đất nước hưng thịnh. Hình ảnh so sánh “Nắm địa cầu vừa một tí con con” thể hiện khát vọng lớn lao, ý chí kiên cường của người con đất Việt.
Quyết tâm hành động vì độc lập dân tộc
Khép lại bài thơ là lời khẳng định về quyết tâm ra đi tìm đường cứu nước của Phan Bội Châu:
Đạp toang hai cánh càn khôn,
Đem xuân về lại trong non nước nhà!
Hai vai gánh vác sơn hà,
Đã chơi chơi nốt, ối chà chà xuân!
Hình ảnh “đạp toang hai cánh càn khôn” thể hiện khí phách mạnh mẽ, sự tự tin vào khả năng của bản thân. Ông quyết tâm “đem xuân về lại” cho đất nước, “gánh vác sơn hà” trên vai. Câu thơ cuối “Đã chơi chơi nốt, ối chà chà xuân!” như một lời khẳng định, một sự quyết tâm cao độ, sẵn sàng đương đầu với mọi khó khăn, thử thách.
Kết luận
Bài thơ “Chơi xuân” của Phan Bội Châu đã khắc họa thành công hình tượng người chí sĩ cách mạng yêu nước, với lý tưởng sống cao đẹp, sẵn sàng hy sinh vì độc lập dân tộc. “Chơi xuân” của ông không chỉ là thưởng ngoạn cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, mà còn là cuộc hành trình gian khổ, đầy chông gai nhưng cũng rất đỗi vẻ vang vì sự nghiệp giải phóng dân tộc. Bài thơ đã thổi bùng lên ngọn lửa yêu nước, tinh thần chiến đấu trong mỗi con người Việt Nam, góp phần thúc đẩy phong trào yêu nước đầu thế kỷ XX. Nếu bạn thấy bài viết của ceds.edu.vn hay hãy chia sẻ cho bạn bè cùng đọc nhé!